Depresja dzieci i młodzieży
Depresja to choroba psychiczna, która może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, w tym również dzieci i młodzież. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), depresja u młodzieży jest jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych na świecie i stanowi poważny problem zdrowotny. Szacuje się, że stanów depresyjnych w Polsce doświadcza ok. 2% dzieci i aż do 20% (!) młodzieży. W tym artykule postaram się przybliżyć temat depresji u dzieci i młodzieży, opisać jej objawy oraz możliwe przyczyny.
2023-02-16
Podziel się
Jakie są objawy depresji u dzieci i młodzieży?
Depresja u dzieci i młodzieży objawia się na wiele różnych sposobów. W wielu przypadkach objawy mogą być na tyle subtelne, że łatwo je przeoczyć lub pomylić z celowym zachowaniem dziecka np. unikaniem trudnych zadań lub przypisać im jakieś cechy charakteru. Wielu rodziców i nauczycieli ma problem z rozróżnieniem, które zachowanie dziecka wynika z jego choroby, a które jest celowe. W gabinecie często słyszę pytania „Czy to depresja, czy on jest po prostu leniwy?”. Dlatego w przypadku depresji u dzieci i młodzieży tak ważna jest współpraca otoczenia dziecka z psychologiem.
W niektórych przypadkach dziecko może wykazywać tradycyjne objawy depresji, takie jak smutek, poczucie beznadziei, apatię i zmniejszenie zainteresowań. W innych przypadkach objawy mogą być mniej oczywiste, a młoda osoba może skarżyć się na bóle głowy, brak energii, problemy z koncentracją lub problemy z jedzeniem i spaniem.
Jakie zachowanie dziecka powinno zaniepokoić rodzica?
Jeśli w ostatnim czasie zachowanie i samopoczucie Twojego dziecka się zmieniło, a ty niepokoisz się o jego zdrowie psychiczne, lecz nie wiesz na jakie sygnały zwrócić uwagę, to poniższa lista powinna okazać się dla ciebie pomocna.
- Dziecko jest często przygnębione, smutne, płaczliwe.
- Dziecko wycofuje się z kontaktów z rówieśnikami, częściej samotnie spędza czas w swoim pokoju. Przestało interesować się zabawą i tym co wcześniej sprawiało mu przyjemność.
- Brakuje mu motywacji i chęci do działania. Doświadcza trudności w szkole i ma problemy z koncentracją.
- Zauważasz zmiany takie jak brak apetytu lub nadmierne objadanie, utratę lub zwiększenie masy ciała.
- Pojawiają się problemy ze snem, np. wczesne budzenie się, przebudzanie się w nocy lub problemy z porannym wstawaniem.
- Dziecku towarzyszy poczucie beznadziei, pesymizm, negatywne myśli i poczucie, że nic nie ma sensu.
- Zwiększona drażliwość, łatwe irytowanie się i wybuchy gniewu.
- Fizyczne objawy, takie jak bóle głowy lub brzucha, które nie są związane z żadnym konkretnym problemem zdrowotnym.
Jakie są przyczyny depresji u dzieci i młodzieży?
Depresja u dzieci i młodzieży może mieć wiele różnych przyczyn. Zazwyczaj jest to zbiór różnych czynników biologicznych, genetycznych i środowiskowych. Na rozwój depresji u dzieci i młodzieży może mieć wpływ:
- nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych przez członków rodziny,
- doświadczanie przemocy w rodzinie,
- choroba przewlekła dziecka lub członka rodziny,
- utrata bliskiej osoby,
- sytuacje psychicznego, fizycznego lub seksualnego wykorzystywania,
- przewlekły konflikt małżeński rodziców, separacja lub rozwód,
- zaniedbanie, brak zainteresowania, wrogość i emocjonalne odrzucenie, nadmierne kontrolowanie przez rodziców, obarczanie dziecka zbyt dużą i przerastającą jego możliwości odpowiedzialnością,
- trudna sytuacja materialna oraz społeczna izolacja rodziny,
- konflikty rówieśnicze, prześladowanie i odrzucenie przez rówieśników.
W jaki sposób leczy się depresję u dzieci i młodzieży?
Leczenie depresji u dzieci i młodzieży w zależności od nasilenia objawów może obejmować terapię indywidualną, rodzinną, farmakoterapię i zmiany stylu życia. Terapią pierwszego wyboru jest zazwyczaj terapia poznawczo-behawioralna, która może okazać się pomocna w identyfikacji przez dziecko czynników wywołujących stres i radzeniu sobie z nimi. Ważne jest także, aby dziecko z depresją miało wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół i szkoły.
Nie bagatelizuj
Depresja u dzieci i młodzieży to poważny problem zdrowotny. Ważne jest, aby rodzice, nauczyciele i inni opiekunowie byli świadomi objawów depresji i szukali pomocy, jeśli zauważą jakiekolwiek zmiany w zachowaniu młodej osoby. Wczesna diagnoza i leczenie depresji u dzieci i młodzieży może pomóc w zapobieżeniu dalszym problemom zdrowotnym i poprawić jakość życia dziecka lub młodzieży.
Jeśli zachowanie Twojego dziecka Cię niepokoi lub podejrzewasz, że może doświadczać obniżonego nastroju, nie zwlekaj – skonsultuj się z psychologiem lub lekarzem psychiatrą.
